Website beveiliging en zoekresultaten
15 oktober 2020
Wanneer je foto’s op een website wilt plaatsen, is het belangrijk om rekening te houden met de wetten die hiervoor gelden. Je wilt natuurlijk geen hoge boete riskeren. In dit artikel de belangrijkste wetten en regels voor het gebruik van foto’s.
Het intellectuele eigendomsrecht
Wanneer je foto’s op een website plaatst, heb je altijd te maken met het intellectuele eigendomsrecht (IE). Dit is een verzamelnaam voor een aantal rechten die gelden voor intellectuele creaties, zoals foto’s. Het intellectuele eigendomsrecht bestaat onder andere uit het auteursrecht en uitzonderingen hierop zoals het portretrecht.
Het auteursrecht: eigendomsrecht van de foto
Bij iedere foto die u online plaatst krijg je te maken met auteursrecht. Vaak denken mensen dat het ©copyright teken er al voor zorgt dat de foto niet overgenomen mag worden. Maar dit teken heeft in Nederland echter geen juridische betekenis. Het eigendomsrecht wordt in Nederland bepaald door de auteurswet. Het auteursrecht komt direct na het maken van de foto tot stand en geldt voor iedere foto die origineel/creatief is.
Wanneer heeft u toestemming nodig?
- die je niet zelf genomen hebt;
- die niet door een werknemer gemaakt is;
- waarvan je de eigendomsrechten niet hebt gekocht.
Als bovenstaande punten wel het geval zijn, mag je de foto plaatsen waar je wilt.
Rechtenvrije foto’s
Een uitzondering op de regels zijn de zogenaamde rechtenvrije foto’s. Deze foto’s vind je bijvoorbeeld op stocksites, waar per onderwerp honderden foto’s te vinden zijn. Voorbeelden van gratis stocksites zijn pixabay en Unsplash Ook in Google Afbeeldingen heb je met behulp van de geavanceerde zoekfunctie, optie gebruiksrechten, de mogelijkheid om te zoeken naar rechtenvrije foto’s.
Drie stappen voor het plaatsen van een foto
- Let altijd op of de foto rechtenvrij is of gemaakt door een fotograaf.
- Ga na bij wie het auteursrecht ligt.
- Ligt het recht op de foto bij jou, dan kun je de foto plaatsen (voor uitzondering zie portretrecht). Ligt het auteursrecht niet bij jou, vraag dan toestemming aan de fotograaf. Na toestemming, afspraken en waarschijnlijk betaling aan de fotograaf, kun je de foto op jouw website plaatsen.
Heb je toch een foto op jouw website geplaatst zonder toestemming van de fotograaf, dan kan de fotograaf aanspraak maken op zijn auteursrecht. Gevolgen hiervan kunnen zijn dat de fotograaf eist om de foto van jouw site te verwijderen, maar hij/zij kan ook een vergoeding vragen voor de tijd dat je de foto hebt gebruikt én een hoge schadevergoeding voor deze onrechtmatige daad eisen.
Uitzondering: het portretrecht
Wanneer op de foto één of meerdere personen herkenbaar in beeld zijn, dan heb je ook te maken met het portretrecht. Herkenbaar betekent hierbij herkenbaar voor bekenden van de geportretteerde of de geportretteerde zelf.
Binnen het portretrecht wordt onderscheid gemaakt tussen twee situaties: portretten die wel en niet in opdracht zijn gemaakt.
Portretten die in opdracht gemaakt zijn
Als fotograaf heb je altijd toestemming van de geportretteerde nodig om de foto te mogen gebruiken. De geportretteerde mag de foto zelf wel kopiëren, mits de naam van de maker wordt vermeld. Voor publicatie heeft de geportretteerde wel toestemming van de maker nodig.
Portretten die niet in opdracht gemaakt zijn
Wanneer iemand bij toeval wordt gefotografeerd, bijvoorbeeld tijdens een evenement, en herkenbaar op de foto staat, dan mag de foto zonder toestemming worden gepubliceerd. Wanneer de persoon zich meldt en een redelijk belang heeft tegen publicatie, dan moet de foto verwijderd worden. Dit kan bijvoorbeeld een commercieel belang zijn van een model of een privacybelang wanneer bijvoorbeeld een foto op het naaktstrand gemaakt wordt. Bij minderjarigen wordt het privacybelang eerder erkend, dus houd daar rekening mee.
Maak vooraf afspraken
Over het algemeen is het altijd belangrijk en handig om vooraf goede afspraken te maken met de geportretteerde over wat er met de foto mag gebeuren. Dit voorkomt problemen achteraf!
